Vanaf 2030 dreigen steden en gemeenten fors minder inkomsten te ontvangen uit de aanvullende personenbelastingen (APB). De oorzaak ligt bij de federale belastinghervorming, die onder meer de belastingvrije som verhoogt. Volgens berekeningen van de VVSG kan dit leiden tot een daling van gemiddeld 5 à 6% tegen 2031.
Voor veel lokale besturen betekent dat een aanzienlijke financiële aderlating.
Ze staan al onder druk door stijgende uitgaven voor energie, personeel en sociale ondersteuning — en krijgen daar nu een structurele vermindering van inkomsten bovenop.
Uit de berekeningen blijkt dat de ontvangsten tot 2028 nog stabiel blijven, maar daarna snel achteruitgaan:
in 2029 wordt de balans licht negatief, in 2030 dalen de inkomsten gemiddeld met –4,34%, en tegen 2031 met –5,63%.
Voor een stad als Dendermonde komt dat neer op ongeveer 1,2 miljoen euro minder per jaar.
Grote steden krijgen steun, kleinere gemeenten vallen uit de boot
De federale regering voorziet bijkomende steun, maar enkel voor steden met meer dan 100.000 inwoners. Kleine en middelgrote gemeenten vallen uit de boot, terwijl ook zij dezelfde daling van inkomsten zullen voelen.
De VVSG vraagt daarom een eerlijker verdeelsleutel en meer transparantie over de impact per gemeente. Minister Jambon gaf aan dat kleinere gemeenten wel profiteren van een heropgetrokken bonus-malusregeling (tot 30%), maar dat deze maatregel de daling slechts gedeeltelijk opvangt.
Reactie van minister Crevits
In een brief aan de lokale besturen erkent Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Hilde Crevits dat de timing van de nieuwe ramingen erg ongelukkig samenvalt met de opmaak van de meerjarenplannen 2026–2031. Ze toont begrip voor de situatie en kondigt aan dat besturen die de nieuwe cijfers nog niet kunnen verwerken, tijd krijgen om dat later te doen.
Lokale besturen mogen voorlopig nog werken met de oude ramingen en de nieuwe cijfers pas verwerken bij de eerste aanpassing van hun meerjarenplan. Dat geeft extra ademruimte om de juiste keuzes te maken en zorgvuldig te plannen. Wel vraagt de minister om duidelijk te communiceren met de gemeenteraad over welke cijfers wel of niet verwerkt zijn.
Het is positief dat minister Crevits deze soepelheid biedt, maar we moeten er ook over waken dat dit geen schijnbegrotingen oplevert. Wanneer gemeenten vandaag plannen blijven baseren op de oude ramingen, dreigt het risico dat hun toekomstige inkomsten in werkelijkheid lager uitvallen door de wetswijziging.
