In de Commissie Sociale Zaken werd het wetsontwerp van minister Vandenbroucke besproken dat het terug-naar-werk-beleid voor langdurig zieken grondig moet hervormen. Het ontwerp bevat meerdere goede uitgangspunten, maar laat tegelijk belangrijke vragen open rond uitvoerbaarheid, billijkheid en samenhang.
Positief is dat de regering eindelijk afstapt van het verouderde begrip restcapaciteiten. Het nieuwe begrip arbeidspotentieel sluit beter aan bij re-integratie op maat: kijken naar wat iemand wél nog kan, rekening houdend met medische evolutie én realistische kansen op de arbeidsmarkt.
Ook de verplichting tot een fysiek contactmoment met de arbeidsarts in re-integratietrajecten voor werknemers kan, mits correct toegepast, de kwaliteit van de begeleiding verhogen.
Daarnaast wil het wetsontwerp langdurig zieken zonder arbeidsovereenkomst sneller en actiever opvolgen. Wie voldoende arbeidspotentieel heeft, zou zich binnen 14 dagen moeten inschrijven bij de regionale diensten voor socioprofessionele re-integratie. Dit is een noodzakelijke stap om de link tussen ziekte en begeleiding naar werk sterker te maken.
Maar tegenover die positieve elementen staan verschillende onderdelen die onvoldoende doordacht of onrechtvaardig zijn.
Onrechtvaardige responsabiliseringsbijdrage voor werkgevers
Het wetsontwerp legt een nieuwe financiële verplichting op aan werkgevers: tussen dag 30 en 90 van een arbeidsongeschiktheid zouden zij 30% van de ziekte-uitkering van hun werknemer moeten betalen.
Het probleem?
- De maatregel houdt geen rekening met de oorzaak van de ziekte.
- Hij houdt geen rekening met realistische re-integratiemogelijkheden.
- Hij treft ook werkgevers die correct handelen, maar door omstandigheden geen invloed hebben op het ziekteverloop.
Een sportongeval, een chronische aandoening, een plotse ingreep: in al die situaties kan een werkgever alles correct doen en toch worden bestraft.
Voor Open Vld is dat onaanvaardbaar. De overheid moet eerst haar eigen systemen op orde zetten, vooraleer ze de verantwoordelijkheid bij anderen legt.
TNW-fonds blijft ongebruikt: gemiste kans voor re-integratie
Een opvallende lacune in het wetsontwerp is dat het met geen woord verwijst naar het bestaande Terug-Naar-Werk-fonds (TNW-fonds), dat precies bedoeld is om re-integratieprojecten te ondersteunen.
De huidige stand van zaken:
- 13,5 miljoen euro staat ongebruikt.
- Op 20 mei 2025 waren slechts 100 vouchers toegekend.
- Slechts 5 trajecten werden volledig afgerond, goed voor 9.000 euro uitgekeerd.
Het is dan ook moeilijk te begrijpen waarom de regering nieuwe verplichtingen en structuren creëert, terwijl bestaande middelen nauwelijks worden ingezet.
Het wetsontwerp bevat belangrijke principes om langdurige zieken beter te begeleiden en misbruik tegen te gaan. Maar een stevig terug-naar-werk-beleid vraagt meer dan goede bedoelingen. Het vraagt duidelijke en werkbare regels, eerlijke responsabilisering, betere ondersteuning en een overheid die zelf verantwoordelijkheid opneemt.
